Op stap met Hilde, scheidingsbemiddelaar
Er zijn van die jobs die tot de verbeelding spreken. Een scheidingsbemiddelaar, wat doet die? Vitaya ging praten met Hilde
Wat doet een scheidingsbemiddelaar?
Een scheidingsbemiddelaar – met als officiële naam ‘erkende bemiddelaar in familiezaken’ begeleidt mensen die uit elkaar gaan op praktisch, juridisch, financieel en emotioneel vlak. Om de erkenning te krijgen volg je een master na master van een jaar, elk jaar zijn er te volgen opleidingen. De meeste bemiddelaars hebben een psychologische of sociale achtergrond.
“Ik hoor wel eens van mensen: ‘Waarom zou je in godsnaam een scheidingsbemiddelaar willen zijn? Je ziet toch alleen maar mensen tussen wie het niet goed gaat?’ Maar het is net
omdat ik een hekel heb aan conflicten, dat ik deze job doe. Omdat ik er dan iets aan kan doen…
omdat ik een hekel heb aan conflicten, dat ik deze job doe. Omdat ik er dan iets aan kan doen…
Het was niet mijn droomjob van in het begin, ik ben er eigenlijk een beetje in gerold. Van opleiding ben ik licenciate wiskunde, in mijn jonge jaren werkte ik in de informatica. Ik gaf en leidde trainingen en opleidingen. Maar ik heb altijd graag geluisterd naar mensen. Mijn bureau stond op de duur vol mensen die hun verhaal kwamen doen. Dat vond ik zo fijn én zo belangrijk, op den duur deed ik mijn echte werk voor en na mijn uren. Omdat het me zo boeide, ging ik een opleiding tot life coach volgen, hier en daar volgde ik een cursus en ging ik mensen helpen. Af en toe sprong ik in bij zaken van mijn man, die advocaat en scheidingsbemiddelaar is, en zo kwam ik in contact met het juridische gedeelte van de job van een scheidingsbemiddelaar. Weer vond ik het allemaal interessant, weer wilde ik er meer mee doen. Dus volgde ik de opleiding en ging ik echt aan de slag als bemiddelaar.
Mijn job nu is helemaal anders dan die als life coach. Een coach helpt mensen die overhoop liggen met zichzelf, ik help mensen die overhoop liggen met anderen. En dan is het niet mijn taak om de therapeut te zijn – daarvoor moet ik doorverwijzen, maar om écht te bemiddelen. Objectief te blijven, de mensen te helpen de mist die een echtscheiding meebrengt op te klaren, zowel op financieel, praktisch als emotioneel vlak.”
“Koppels gaan te snel uit elkaar, net omdat ze niet meer weten hoe ze conflicten moeten oplossen. Ieder heeft zijn ‘gelijk’, en wil niet meer kijken naar een gulden middenweg. En dan word ik ingeroepen om te helpen. Soms in opdracht van een rechter, vaak op vraag van koppels zelf. Omdat ze er samen niet uitkomen en iemand willen die neutraal en objectief kan helpen. Ik weet dat er niet één waarheid is, en dat iedereen de werkelijkheid op een andere manier beleeft. Als bemiddelaar help ik de mensen door een andere bril kijken naar die werkelijkheid, en dat doet meestal al heel veel. Wat ik het vaakst merk in gesprekken, is dat de communicatie helemaal fout is gelopen. Mensen maken zoveel veronderstellingen, voelen zich daardoor gekwetst en gaan dan in de aanval. En vaak, als je de ruzies uitspit, blijkt het eigenlijk nooit zo erg te zijn geweest, ging het gewoon over mensen die stopten met luisteren naar elkaar… Ik leer mensen dus terug communiceren met elkaar. Het is dan ook de eerste vraag die ik stel aan koppels die hier komen: Wat zijn je behoeften, waarom ben je hierheen gekomen? En vaak hoor je dan dat koppels goed met elkaar willen blijven overweg kunnen, vaak omwille van de kinderen. En dan kunnen we aan de slag. De bedoeling is dat de koppels met mijn hulp gaan sleutelen aan hun relatie. Niet meer als partners, maar als ouders van hun kinderen. Ik zeg vaak: ‘Jullie worden exen van elkaar, maar jullie blijven ouders van jullie kinderen, daar kom je niet meer van af.’ Koppels die hier komen hebben vaak nog jonge kinderen: dat betekent dat er nog belangrijke beslissingen komen die je samen moet maken. Je wilt toch niet voor elke beslissing naar een familierechter stappen? Een toekomstige school, bijvoorbeeld. Die kan je samen kiezen, en als je er niet uit komt, kan je naar een familierechter die dan voor jullie beslist. Of je kan naar een scheidingsbemiddelaar. Ik heb geen macht om de beslissing te nemen zoals een rechter, maar ik kan koppels wel helpen inzien dat ze vooral heel veel energie verspelen door elkaar zo te bekampen, en dat ze die energie beter stoppen in de liefde voor hun kinderen. Natuurlijk kan ik niet iedereen helpen. Sommige koppels, die bijvoorbeeld door de rechtbank naar mij zijn gestuurd, zijn zo gefocust op hun ruzie dat het moeilijk is met hen samen te werken. Mensen moeten zélf willen dat het beter wordt, anders heeft mijn hulp weinig zin. Maar gelukkig komen de meeste mensen wel met die ingesteldheid naar hier. Ze zijn het procederen vaak beu, weten dat een rechter hen niet geeft wat ze willen, en zijn blij dat er iemand is die gewoon naar hen luistert. Want dat is mijn belangrijkste taak: net zoals ik het vroeger deed in mijn kantoor toen ik nog in de informatica werkte, luister ik naar de verhalen. En dan ontleed ik die. Een vrouw die bijvoorbeeld zegt dat ze geen co-ouderschap wil omdat ‘zij altijd voor de kinderen heeft gezorgd’: dat betekent vaak gewoon dat ze bang is haar kinderen zo lang te missen. Is het dan misschien een oplossing om niet voor een week om week-regeling te gaan, maar de kinderen telkens een paar dagen te zien? Ik stel geen eisen, ik leg niets op. Ik probeer, samen met het koppel dat bij me komt, te zoeken naar oplossingen. En nee, ik trek niemand voor. Dat mag ik ook niet. Mijn eigen gevoelens bij iemand tellen niet mee. Ik heb geen ‘favorietjes’, ik wil dat de twee mensen die hier buiten gaan, allebei tevreden zijn en verder kunnen met hun leven.
Een scheiding is een moeilijke periode in je leven, een rouwproces. En bij rouwen hoort ook boosheid. Het is dus logisch dat scheidende koppels boos zijn op elkaar. Ik probeer hen daar doorheen te helpen, zodat ze die boosheid achter zich kunnen laten en hun scheiding kunnen verwerken zodat ze verder kunnen met de rest van hun leven.”
Klaar voor een compromis
“Mensenkennis is heel belangrijk in mijn job. Wanneer een koppel voor de eerste keer bij mij komt, zie ik hen samen. Dan laat ik hen vertellen, en observeer ik vooral, ik kijk naar de dynamiek tussen hen. Als ze ruzie hebben, laat ik hen begaan. Klapt de ene dicht, bieden ze tegen elkaar op? Al die informatie is belangrijk voor het individuele gesprek dat ik daarna met elk van hen heb. Ik zoek dan uit waar het vandaan komt. Als je gaat uitzoeken waar boosheid vandaan komt, kom je bijna altijd uit bij angst en ongerustheid. En die vindt dan weer zijn oorsprong in een manke communicatie. Dan kan ik met hen werken, dan vinden we meestal wel een oplossing samen. En het is zo mooi om te zien waartoe mensen in staat zijn. Hoe ze zich kunnen openstellen voor elkaar. Dan zie je iets terug van wat er ooit was. Ook al willen ze nu scheiden, ooit hebben ze van elkaar gehouden. En wanneer mensen klaar zijn om compromissen te zoeken samen, zie je iets van die warmte van vroeger terug. En dan weet ik dat mijn job er op zit, dat ik het goed heb gedaan…”
De cliënten die Hilde nooit vergeet
“Ik heb intussen zoveel bijzondere koppels gezien in mijn praktijk. Alle mensen die proberen om elkaar te vinden in hun discussie, zijn mooi. Maar één koppel heeft me extra geraakt. Omwille van de privacy kan ik geen details geven, maar deze twee mensen kwamen bij me binnen met de abrupte boodschap dat ze uit elkaar ‘moesten’. Meteen al in de eerste verhalen merkte ik dat er zoveel misverstanden waren tussen die twee, zoveel emotie en zoveel onzekerheid. Het heeft één gesprek gekost, en toen zijn ze samen naar huis gegaan. Ze zijn nog altijd getrouwd…”
Deze tekst werd geschreven door Frauke Joossen voor het maandblad Vitaya Magazine.
Deze tekst werd geschreven door Frauke Joossen voor het maandblad Vitaya Magazine.